Bulla Quo Primum Tempore
Ustanowienie Wiecznego
Kanonu Mszy św.
Konstytucja Apostolska Jego Świątobliwości Papieża św.
Piusa V
14 lipca 1570 r.
Pius, Biskup, Sługa Sług Bożych
Na wieczną rzeczy pamiątkę
Do Naszych Czcigodnych Braci: Patriarchów, Prymasów,
Arcybiskupów, Biskupów,
i innych Miejscowych Ordynariuszy w Pokoju i Łączności ze Stolicą Apostolską
Czcigodni Bracia, zdrowie i Błogosławieństwo
Apostolskie!
Po wyniesieniu Nas na tron apostolski, z zadowoleniem
skoncentrowaliśmy Nasz umysł i energię, i skierowaliśmy wszystkie Nasze myśli
na kwestię zachowania nieskazitelnym publicznego kultu Kościoła; i dołożyliśmy
starań, z Bożą pomocą, wszelkimi środkami naszej władzy, do osiągnięcia tego
celu.
Zważywszy, iż, pośród innych dekretów Świętego Soboru
Trydenckiego, powierzono nam również obowiązek zrewidowania i ponownego wydania
świętych ksiąg, a mianowicie Katechizmu, Mszału i Brewiarza; i zważywszy, że z
woli Bożej wydaliśmy Katechizm dla nauczania wiernych oraz gruntownie
zrewidowany Brewiarz, następnie, dla właściwego wywiązania się z Boskiego
Urzędu, aby Mszał i Brewiarz były w doskonałej harmonii, co jest prawe i
właściwe (uznając, iż jest zupełnie stosownym, aby w Kościele był jeden tylko
odpowiedni rodzaj psalmodii [melodii śpiewanego psalmu – przyp. tłum.] i jeden
jedyny ryt odprawiania Mszy św.), uznaliśmy za konieczne natychmiast skierować
Naszą uwagę na to, co jeszcze pozostało do zrobienia, a mianowicie,
przeredagowanie Mszału tak szybko, jak to tylko możliwe.
Postanowiliśmy więc przekazać to zadanie wybranemu
komitetowi uczonych; a oni, porównując na każdym etapie swojej pracy i z
najwyższą uwagą starożytne kodeksy z Naszej Watykańskiej Biblioteki oraz
odpowiednie (oryginalne lub poprawione) kodeksy z innych źródeł, konsultując to
ponadto z pismami uznanych starożytnych autorów, którzy zapisali nam w
testamencie treści dotyczące odprawianych świętych rytów, odtworzyli w ten
sposób sam Mszał w pierwotnej formie i rycie świętych Ojców. Gdy efekty tej
pracy zostały poddane dokładnemu rozpatrzeniu, a następnie poprawieniu, wówczas
My, po głębokim rozważeniu, nakazaliśmy, iż końcowy ich wynik będzie
bezzwłocznie wydrukowany i wydany w Rzymie, tak aby wszyscy mogli cieszyć się
owocami tej pracy: aby księża wiedzieli jakich modlitw używać, oraz jakich
odtąd, przy odprawianiu Mszy św., rytów i ceremonii przestrzegać.
Dlatego więc, aby wszyscy i wszędzie zaadaptowali i
przestrzegali tego, co zostało im przekazane przez Święty Kościół Rzymski,
Matkę i Nauczycielkę wszystkich innych Kościołów, będzie odtąd bezprawiem na zawsze w całym świecie chrześcijańskim
śpiewanie albo recytowanie Mszy św. według formuły innej, niż ta przez Nas
wydana; nakaz ten ma zastosowanie do wszystkich kościołów i kaplic,
patriarchalnych, kolegialnych i parafialnych, świeckich bądź należących do
zgromadzenia religijnego, czy to męskiego (włączając w to wojskowe) czy
żeńskiego, w których Msze św. winny być śpiewane głośno w prezbiterium lub
recytowane prywatnie, zgodnie z rytami i zwyczajami Kościoła Rzymskiego; ma to
zastosowanie nawet wówczas, jeżeli wymienione kościoły zostały w jakikolwiek
sposób zwolnione, czy to przez indult Stolicy Apostolskiej, czy przez zwyczaj,
przywilej, lub nawet przez przysięgę lub zatwierdzenie Stolicy Apostolskiej,
lub też jeżeli ich prawa i swobody były zagwarantowane w jakikolwiek inny
sposób; zachowując tylko te, gdzie praktyka odprawiania Mszy św. w inny sposób
była przyznana ponad 200 lat temu wraz z jednoczesnym utworzeniem i
zatwierdzeniem kościoła przez Stolicę Apostolską, oraz te, które zachowały
podobny zwyczaj nieprzerwanie przez okres nie mniej niż 200 lat; w których to
przypadkach w żaden sposób nie odwołujemy ich ww. przywilejów lub zwyczajów.
Mimo to, jeżeli ten Mszał, który uznaliśmy, iż jest godzien wydania, bardziej
odpowiada tym ostatnim, niniejszym pozwalamy im na odprawianie Mszy św. zgodnie
z tym rytem, pod warunkiem uzyskania zgody ich biskupa lub prałata, oraz całej
kapituły, i niezależnie od innych warunków. Wszystkim innym ww. kościołom
zakazuje się używania innych mszałów, które należy zupełnie i w całości
wycofać; i przez tę obecną Konstytucję, która będzie mieć moc prawną po wsze
czasy, nakazujemy i polecamy, pod groźbą kary Naszego gniewu, aby nic nie było
dodane do Naszego nowo wydanego Mszału, nic tam pominięte, ani cokolwiek
zmienione.
W szczególności, nakazujemy każdemu patriarsze,
administratorowi i innym osobom jakiejkolwiek kościelnej godności, choćby był
to kardynał Świętego Kościoła Rzymskiego lub posiadacz jakiegokolwiek innego
stopnia lub stanowiska, a nakazujemy im to na mocy świętego posłuszeństwa, aby
śpiewali bądź recytowali Mszę św. zgodnie z rytem, sposobem i normą niniejszym
przez Nas ustanowioną, a tym samym zaprzestali i całkowicie zaniechali
wszystkich innych rubryk i rytów innych mszałów, niezależnie jak dawnych, do
których przestrzegania byli przyzwyczajeni, i aby nie dopuszczali myśli o
wprowadzaniu do odprawiania Mszy św. jakichkolwiek ceremonii lub recytowania
jakichkolwiek innych modlitw, niż te zawarte w Mszale.
Ponadto, na
mocy treści niniejszego aktu i mocą Naszej Apostolskiej władzy, przyznajemy i
uznajemy po wieczne czasy, że dla śpiewania bądź recytowania Mszy św. w
jakimkolwiek kościele, bezwzględnie można posługiwać się tym Mszałem, bez
jakichkolwiek skrupułów sumienia lub obawy o narażenie się na karę, sąd lub
cenzurę, i że można go swobodnie i zgodnie z prawem używać. Żaden biskup,
administrator, kanonik, kapelan lub inny ksiądz diecezjalny, lub zakonnik
jakiegokolwiek zgromadzenia, jakkolwiek nie byłby tytułowany, nie może być
zobowiązany do odprawiania Mszy św. w inny sposób, niż przez Nas polecono.
Podobnie nakazujemy i oznajmiamy, iż nikt nie może być nakłaniany bądź zmuszany
do zmieniania tego Mszału; a niniejsza Konstytucja nigdy nie może być unieważniona
lub zmieniona, ale na zawsze pozostanie ważna, i będzie mieć moc prawną, pomimo
wcześniejszych konstytucji lub edyktów zgromadzeń prowincjalnych bądź
synodalnych, i pomimo zwyczajów ww. kościołów, ustanowionych bardzo dawnym lub
odwiecznym nakazem, zachowując tylko
zwyczaje mające ponad 200 lat.
W konsekwencji, z Naszej woli i mocą tej samej władzy,
zarządzamy, iż jeden miesiąc po opublikowaniu tej Naszej Konstytucji i Mszału,
księża Kurii Rzymskiej będą zobowiązani do śpiewania bądź recytowania Mszy św.
zgodnie z niniejszym; inni na południe od Alp, po trzech miesiącach; ci, którzy
mieszkają za Alpami, po sześciu miesiącach lub tak szybko, jak tylko Mszał
będzie dostępny.
Ponadto, aby wymieniony Mszał był zachowany od skazy i
utrzymany wolny od defektów i błędów, karą za nieprzestrzeganie niniejszego w
przypadku wszystkich drukarń na obszarze bezpośrednio lub pośrednio podległym
Nam, bądź Świętemu Kościołowi Rzymskiemu, będzie konfiskata ich książek i
grzywna w wysokości 100 dukatów w złocie płatna ipso facto do Apostolskiego
Skarbca. W przypadku siedziby w innych częściach świata, karą będzie
ekskomunika latae sententiae i inne kary według Naszego uznania; i mocą Naszej
Apostolskiej władzy i zgodnie z brzmieniem tego dokumentu, zarządzamy, iż nie
wolno im ośmielić się, albo dopuścić myśli o wydrukowaniu, wydaniu lub
sprzedaży, lub w jakikolwiek inny sposób przyczynić się do dostarczenia takich
ksiąg, bez Naszego potwierdzenia i zgody, lub bez wyraźnej zgody Komisarza
Apostolskiego dla wymienionych rejonów świata, który będzie w tym celu przez
Nas wyznaczony. Każda z wymienionych drukarń musi otrzymać od ww. Komisarza
Mszał standardowy, który będzie służyć jako wzorzec kolejnych kopii, które, gdy
zostaną wykonane, muszą być porównane ze wzorcem i wiernie się z nim zgadzać,
nie różniąc się w żaden sposób od pierwowzoru wydrukowanego w Rzymie.
Ale, ponieważ trudno byłoby
przesłać niniejszą Konstytucję do wszystkich części świata i powiadomić
jednocześnie wszystkich zainteresowanych, zarządzamy, iż będzie ona, jak
zwykle, rozwieszona na drzwiach Bazyliki Księcia Apostołów, na drzwiach
Apostolskiej Kancelarii i na końcu Campo de’Fiori; ponadto nakazujemy, że
drukowane kopie niniejszego dokumentu, potwierdzone przez notariusza i
poświadczone pieczęcią funkcjonariusza kościelnego, będą posiadać tę samą nie budzącą
wątpliwości ważność, gdziekolwiek w każdym kraju, który chciałby wystawić
publicznie niniejszy Nasz tekst.
Podobnie, nikomu nie wolno naruszyć lub nierozważnie zmienić tego tekstu
Naszego zezwolenia, ustanowienia, nakazania, polecenia, skierowania,
przyznania, indultu, deklaracji, woli, dekretu i zakazu. Ktokolwiek by ośmielił
się tak uczynić, niech wie, iż naraża się na gniew Boga Wszechmogącego oraz
błogosławionych Apostołów Piotra i Pawła.
Dan u Świętego Piotra w Rzymie, w roku tysiąc pięćset
siedemdziesiątym Wcielenia Naszego Pana, dnia czternastego lipca, piątego roku
Naszego Pontyfikatu.
P. P. Pius V